Volkanlar püskürür,buzullar genişler ve erir. Dev kuvvetler arkalarında jeolojik izler bırakır.Bu izlerden biriside ‘’Everest’’ dağıdır. 8848 metre yüksekliğindedir ve kıtaların, kayaların birbiriyle çarpışması sonucu ortaya çıkmıştır .
Peki Everest Nasıl oluştu?
Hindistan ve Asyanın yaklaşık 50.5 milyon yıl önce çarpışması sonucu bu muazzam yapı ortaya çıkmıştır. Çarpışmanın bu kadar etkili olmasının nedeni Hindista'nın şuan ki konumundan farklı yerde yer almasından kaynaklanmaktaydı.Kıtaların geçmişi hakkındaki yazıyı buradan okuyabilirsiniz.
Peki Everest Nasıl oluştu?
Hindistan ve Asyanın yaklaşık 50.5 milyon yıl önce çarpışması sonucu bu muazzam yapı ortaya çıkmıştır. Çarpışmanın bu kadar etkili olmasının nedeni Hindista'nın şuan ki konumundan farklı yerde yer almasından kaynaklanmaktaydı.Kıtaların geçmişi hakkındaki yazıyı buradan okuyabilirsiniz.
Hindistan yaklaşık 6450 kilometrelik yolu 30 milyon yıl boyunca yılda 10 ile 12 cm'lik gibi büyük bir hızda alarak kuzeye doğru ilerledi. Meydana gelen bu ilerleme sonucunda büyük bir çarpışma meydana geldi.
The New York Times
istearthquake
Himalayaların oluşma sırasında bir fay dağa doğru ilerledi.Fay dağların sağına doğru ilerleyen bir kırık halindeydi. Himalayaların deforme oluşunda ilk adım kayaların katlanması ve bu katlanmalar dev katlar halinde oluştu.Kayalar katlanamayacak hale gelene kadar devam etti.Bu süreç daha da ileri gittikçe bu üst katlanmış kaya gizli bir fay hattı boyunca ilerledi.
Kayanın aşırı derece de büküldüğünde kırıldığı ve bir faya yol açtığı görülmekteydi.Dağ oluşurken de farklı tip kayaları üst üste bindirdi.Bu fayda Everest'in tepesinde mermerin üstünde kireçtaşını koymuş durumda.Buda Everestin ilk başta katlanma ve faylanma ile oluştuğunu açıklıyor.
Himalayaların oluşma sırasında bir fay dağa doğru ilerledi.Fay dağların sağına doğru ilerleyen bir kırık halindeydi. Himalayaların deforme oluşunda ilk adım kayaların katlanması ve bu katlanmalar dev katlar halinde oluştu.Kayalar katlanamayacak hale gelene kadar devam etti.Bu süreç daha da ileri gittikçe bu üst katlanmış kaya gizli bir fay hattı boyunca ilerledi.
Kayanın aşırı derece de büküldüğünde kırıldığı ve bir faya yol açtığı görülmekteydi.Dağ oluşurken de farklı tip kayaları üst üste bindirdi.Bu fayda Everest'in tepesinde mermerin üstünde kireçtaşını koymuş durumda.Buda Everestin ilk başta katlanma ve faylanma ile oluştuğunu açıklıyor.
Renan Öztürk
Tüm bu olayların dışında başka bir kuvvet veya oluşum Everestin büyüklüğü için gereklidir.Kaya toprağın yüzeyinden derinlere indi ve 2200 derecede akarak hareket etti.İki levhanın Hindistan ve asyanın çarpışması ile Himalayarın Hindistan levhasındaki kayalarını güneyden alarak kuzeye iten bir bant sistemi olarak düşünebiliriz.Hindistan levhası kayaları yer kabuğunun altına itildi.Sonunda eriyerek granitleri oluşturdu.
Hindistan kuzeye doğru itilirken batmayan kayalar yüzeye doğru itildi.Bu sürece kaya akışı denildi.İşte bu sistem himalayaların günümüze kadar yükselmesini açıklamıştır.Ancak bu kanal akışı hala devam etmektedir. Hindistan her yıl 5 cm ilerlemeye devam ediyor.Kuzeye doğru ilerleme ile asyanın altına itiyor ve sonucunda Everest yükseliyor.
Bu İlerleme Sonucunda Neler Gerçekleşiyor?
Dağ oluşturmanın bir sonucu da depremlerdir.Hindistan tektonik plakası Asya'yı itmeye devam ediyor.Hindistan gevşiyor ve asyanın altına giriyor.Ancak sürtünerek kilitlendiklerinden bir yük birikecek ve bu büyük birikip aniden boşaldığında dev bir depreme yol açacaktır.
Son yüzyıl içinde Himalayalarda 15 büyük deprem gözlendi.Nepal depremi bu depremlerin son örneğiydi.
Wired
Everest Uzamaya Devam Edecek mi?
Tektonik kuvvetler en uzun dağı yarattı ve Hindistanın ilerlemesinin devam ettiği sonucunda Everest yılda 0.634 mm uzamaya devam ediyor.Ancak bu daplarda bir kuvvet daha var ‘’EROZYON’’.
Erozyonun çok şiddetli olması yılda 2.5 cm kısalmasına yol açıyor.
Kaynaklar:
0 Comments:
Yorum Gönder