(You can read the English version in my medium account)
Bünyesinde magnezyum silikat,kalsiyum magnezyum silikat gibi bileşimler bulunan ve ateşe,darbeye dayanıklı,iletkenlik özelliği olmayan lifsi silikat mineralleridir.
usgs.gov
- - - - - - - - - -
SORU 2 : KULLANIM ALANLARI NELERDİR?Asbest bir çok alanda kullanılan bir malzemedir.Başlıca:
-kırsal yerleşim alanlarında konutların çatılarında ,
-kireç yerine kullanmada,
-çimento endüstrisinde,
-Otomotiv endüsütrisinde olmak üzere kullanımı mevcuttur.
- - - - - - - - - -
SORU 3 : ASBEST MİNERALİ ÜLKEMİZDE VE DİĞER ÜLKELERDE NEDEN VE NE ZAMAN YASAKLANMIŞTIR?
Dünya sağlık örgütünün yapmış olduğu çalışmalar üzerine 125 milyon insan işyerlerinde bu mineralin yaydığı zararlı lifleri soluması sonucunda hastalıkla karşı karşıya kalıyor.İlerleyen dönemlerde “Mezotelyoma kanseri” ile ölümle sonuçlanan bu hastalık bir çok ülkede yasaklanmıştır.Ülkemizde Tarım ve Orman Bakanlığı kapsamında Ağustos 2010 yılında resmi gazetede“ Serpantin grubu asbest lifi olarak tanımlanan; Krizotil asbest (beyaz asbest), lifleri çıkarılamaz, üretilemez, herhangi bir ürünün üretiminde ve üretim dışında herhangi bir amaçla kullanılamaz, satış ve kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez. Mevcut elektroliz tesislerinde kullanılan krizotil asbest içeren diyaframlar hariç olmak üzere, krizotil asbest liflerinin kullanım hükümlerine uymayan ürünler, kullanım amacıyla piyasaya arz edilemez ve kullanılamaz” maddesi ile girmiş ve Aralık 2010’de tamamen yasaklanmıştır.
Yoğun asbest solunumu yapıldığında en tehlikeli hastalıklardan olan Akciğer kanseri yani Mezotelyoma hastalığı görülmektedir.Öte yandan akciğer iltihaplanması,kan şekerini düşüren insilün benzeri hormon salgılaması,kilo kayıpları,iştah eksikliği,göğüs ağrıları gibi hastalıklara yol açmaktadır.
Bir çok ülke asbestin kullanımını yasaklamakla birlikte varolan yapılarıda ortadan kaldırmaktadır.Ülkemizde 2010 yılından itibaren asbest kullanımı yasaklanması büyük bir ölçüde bu hastalığa karşı önlem almıştır.2012 yılında yapılan Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planına göre 2033 yılına kadar kırsal nüfusta yer alan mezotelyoma hastalığının azalacağı görülmektedir.
Ülkemizde Asbest bulunan sahalar fazlasıyla bulunmaktadır.Toplam rezerv hacmi yaklaşık 50 milyon tondur.Asbest türlerinin içine alındığı birharita ise henüz hazırlanmamıştır.
Asbest kullanımının yasaklanması ile birlikte yapı sektöründe önemli bir bilinç olsada nüfusun yoğun bir kısmı asbesti kırsal alanlarda kullanması,bu minerali tanımaması,tespit edilmeyen alanların olması nedeniyle yoğun bir kısım zararlarının farkında değildir.
1999 ile 2017 yılları arasında Amerika’da gerçekleşen asbeste bağlı ölüm oranı yaklaşık 300 bindir.Amerika Birleşik Devletleri bu hastalığa karşı yeterli önlem almamakla birlikte asbesti ülkesinde yasaklamamıştır.
Çok sayıda sivil toplum örgütü bu maddenin çıkarımının yasaklanması ve kullanımının durdurulması için çaba göstermekle birlikte sahalarda çalışanlar için iş sağlığı üzerinde çalışmalarını sürdürmektedirler.Sadece Amerika değil Çin,Rusya,Hindistan gibi dünyanın bir çok ükesinde henüz asbest mineralinin çıkarımı ve kullanımı devam etmektedir.
30 yıl içerisinde gelişmiş ülkelerde asbest teması nedeniyle 500 bin kişinin kanser sonucu hayatını kaybetmesi beklenmektedir. Ülkemizde yapılmış olan çalışmalar neticesinde ise ilerleyen yıllarda temaslı sayısının ve hastalığa yakalanan kişilerde bir azalma görüleceği sonucuna varılmıştır.
Çıkarımı yasaklayan veya kullanımı sürdüren ülkelerin belirtilen önerileri detaylı bir şekilde uygulaması gerekmektedir.
- - - - - - - - - -
SORU 4 : ASBEST MİNERALİNİN İNSAN VÜCUDUNDAKİ ETKİSİ NEDİR?Yoğun asbest solunumu yapıldığında en tehlikeli hastalıklardan olan Akciğer kanseri yani Mezotelyoma hastalığı görülmektedir.Öte yandan akciğer iltihaplanması,kan şekerini düşüren insilün benzeri hormon salgılaması,kilo kayıpları,iştah eksikliği,göğüs ağrıları gibi hastalıklara yol açmaktadır.
- - - - - - - - - -
SORU 5 : BU MİNERALİN ZARARLARINI AZALTACAK ÖNLEMLER ALINDI MI?Bir çok ülke asbestin kullanımını yasaklamakla birlikte varolan yapılarıda ortadan kaldırmaktadır.Ülkemizde 2010 yılından itibaren asbest kullanımı yasaklanması büyük bir ölçüde bu hastalığa karşı önlem almıştır.2012 yılında yapılan Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planına göre 2033 yılına kadar kırsal nüfusta yer alan mezotelyoma hastalığının azalacağı görülmektedir.
- - - - - - - - - -
SORU 6 : ÜLKEMİZDE ASBESTİN ÇIKARILDIĞI SAHALAR NERELERDİR?Ülkemizde Asbest bulunan sahalar fazlasıyla bulunmaktadır.Toplam rezerv hacmi yaklaşık 50 milyon tondur.Asbest türlerinin içine alındığı birharita ise henüz hazırlanmamıştır.
- - - - - - - - - -
SORU 7 : İNSANLAR BU MİNERALİN ZARARLARININ FARKINDA MIDIR?Asbest kullanımının yasaklanması ile birlikte yapı sektöründe önemli bir bilinç olsada nüfusun yoğun bir kısmı asbesti kırsal alanlarda kullanması,bu minerali tanımaması,tespit edilmeyen alanların olması nedeniyle yoğun bir kısım zararlarının farkında değildir.
- - - - - - - - - -
SORU 8: NE ÖNERİLİR?1999 ile 2017 yılları arasında Amerika’da gerçekleşen asbeste bağlı ölüm oranı yaklaşık 300 bindir.Amerika Birleşik Devletleri bu hastalığa karşı yeterli önlem almamakla birlikte asbesti ülkesinde yasaklamamıştır.
asbestos.com ABD mesotelyoma hastalığa bağlı ölümler
30 yıl içerisinde gelişmiş ülkelerde asbest teması nedeniyle 500 bin kişinin kanser sonucu hayatını kaybetmesi beklenmektedir. Ülkemizde yapılmış olan çalışmalar neticesinde ise ilerleyen yıllarda temaslı sayısının ve hastalığa yakalanan kişilerde bir azalma görüleceği sonucuna varılmıştır.
Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı-2012
Çıkarımı yasaklayan veya kullanımı sürdüren ülkelerin belirtilen önerileri detaylı bir şekilde uygulaması gerekmektedir.
-Asbest kullanımını yasaklamayan ülkelerin biran önce sahalarını kapatması veya asbest kullanımı ile yapılmış yapılarını belirlemesi,
-Temaslı bölge haritaları hazırlaması,
-Çalışanların belirli kontrole tabii tutulması,
-İthalatta veya üretimde sınırlandırma getirilmesi,
-Çıkarımı yapılan sahalarda yaşayan vatandaşların güvenli alanlara taşınmasının sağlanması,
-Havada ve topraktaki asbest miktarının detaylı araştırma yapılıp haritalandırma yapılması,
-Asbest türlerinin detaylı araştırılıp net bir asbest haritası oluşturulması,
-Bu hastalığa bağlı hayatını kaybedenlerin net verilerinin tutulması,
-Bulunan sahaların güvenli bir şekilde kapatılması sağlanmalı,
-Merkez ve Kırsal yerlerde bu hastalığa bağlı şikayette bulunanlara detaylı anketler yapılması ve hastalığın detaylı istatik raporu hakkında bilgi sahibi olunması,
-Kırsal bu malzeme kullanılan evlerin güvenli hale getirilmesi sağlanmalı,
-Kırsalda ve merkezde bulunan sahaların olduğu alanda yaşayan bireylere Sağlık Bakanlığı veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca bu hastalığın zararları,gerekli önlemlerin neler olduğu anlatılmalı ve denetimininde sıkı bir şekilde yapılması gerekmektedir.
- - - - - - - - - -
Kaynaklar :Atabey. ,E., 2015, “Türkiye asbest haritası(Çevresel asbest maruziyeti-akciğer kanseri-mezotelyoma)”
Sağlık Bakanlığı, Türkiye Kanser İstatistikleri 2015 Raporu
Tanrıkulu.,A., Abakay.,A., Sezgi.,C., Dallı.,A, Çarkanat,.A., Şenyiğit.,A.,2010.,” Çevresel asbest maruziyetinin akciğer sağlığı üzerine etkileri”
Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı 2012
Türkiye Kanser Kontrol Planı 2013-2018
- - - - - - - - - -
0 Comments:
Yorum Gönder